Invloed op het gezin
Drie tot acht procent van de jongeren tussen 12 en 18 jaar krijgt in deze leeftijdsfase te maken met depressieve klachten.
Dit heeft niet alleen veel invloed op het leven van de tiener zelf, maar ook op het gezin waarin de tiener opgroeit. Ouders kunnen de zorgen en het gevoel van machteloosheid als een zware last ervaren. Door de somberheid of depressie is het vaak lastig om echt contact met je kind te krijgen of te houden en om je kind goed te ondersteunen en veilig los te kunnen laten. Vaak gaat er veel aandacht naar het kind met de depressie en heeft de stemming van het kind aanzienlijke invloed op de sfeer in huis en op de andere gezinsleden.
Waarom een cursus voor ouders?
Volgens de richtlijnen voor de behandeling van depressie bij tieners zijn individuele cognitieve gedragstherapie (CGT) of interpersoonlijke psychotherapie (IPT) de eerste keus behandeling, eventueel in combinatie met medicatie, afhankelijk van de ernst van de klachten. Ongeveer de helft van de tieners is met deze behandeling geholpen.
Ouders worden vaak, maar niet altijd betrokken bij de behandeling van hun tiener, terwijl ouders vaak zeer bezorgd zijn en een grote bijdrage kunnen leveren aan het herstel van hun kind. Ouders hebben veel invloed op hun kinderen, ook op tieners. Een tiener laat het niet merken, maar tieners kijken naar hun ouders, willen graag hun goedkeuring en bepalen in discussie met ouders, hun normen en waarden. Gedrag ontstaat in wisselwerking met elkaar en gedrag wat aandacht krijgt (ook ongewenst gedrag) neemt toe. Ouders kunnen dus invloed uitoefenen door gewenst gedrag (zoals bewegen, een dagritme hanteren) positief aandacht te geven en eventueel ook consequenties te koppelen aan ongewenst gedrag (zoals ’s nachts gamen, dag- en nachtritme omdraaien).
Bij Samen Sterk krijg je antwoord op veel van je vragen, zoals hoe je steun kan bieden als je kind zich slecht voelt, of je je kind moet stimuleren om iets te doen, of juist niet, of de somberheid valt binnen de normale stemmingswisselingen tijdens de pubertijd of dat er meer aan de hand is, wat je moet doen als je kind voor zichzelf de lat heel hoog legt en het nooit goed genoeg is.
Veel ouders hebben behoefte aan tips en adviezen, van elkaar en van professionals met specifieke kennis van depressie bij tieners. In de cursus ‘Samen Sterk’ worden recente wetenschappelijke inzichten over depressie bij jongeren met ouders gedeeld en wordt meer inzicht gegeven in de problematiek van je eigen kind. Door het volgen van de cursus kunnen ouders hun kind goed ondersteunen, zodat de somberheid niet leidt tot depressie. Of als kinderen al een depressie hebben, kunnen de depressieve gevoelens afnemen en verdwijnen.
Inhoud van de oudercursus
Iedere bijeenkomst duurt 2 uur, met daarin een korte pauze.
| Bijeenkomst | Inhoud |
| 1 | Kennismaking en informatie over depressie bij jongeren |
| 2 | Kenmerken, oorzaken en beschermende factoren van een depressie bij jongeren |
| 3 | Adolescentie en in verbinding blijven |
| 4 | Suïcidaliteit en omgaan met emoties van jongeren |
| 5 | Invloed van gedachten op emoties en stemming |
| 6 | Positief gedrag en blijven opvoeden |
| 7 | Ervaringsdeskundige vertelt en geeft antwoord |
| 8 | Vasthouden van veranderingen en terugvalpreventie |
Elke bijeenkomst bestaat uit informatie gepresenteerd door de trainer, uitwisseling, oefeningen en het nadenken over de toepassing van de informatie in de persoonlijke gezinssituatie. Ouders zijn de expert van hun kind, met behulp van de gegeven informatie bedenken zij wat ze willen veranderen in hun gezin en hoe de aangeboden vaardigheden hen daarbij kunnen helpen. Zij hebben de regie over de inhoud van de cursus en maken keuzes over wat ze willen toepassen in hun gezin.
Resultaten van de oudercursus
Uit onderzoek naar de cursus blijkt dat ouders enthousiast zijn, beter contact met hun kinderen ervaren en dat de depressieve klachten bij een substantieel deel van de kinderen afnemen. De harmonie keert terug in het gezin, wat leidt tot een opwaartse spiraal en een groot verschil in de levens van alle gezinsleden. Bovendien biedt het een netwerk voor ouders van depressieve tieners, die vaak in een isolement zijn geraakt door de depressieve klachten van hun tiener.
Uit evaluaties blijkt dat het leven van ouders en tieners door de cursus significant verbetert. Enkele opmerkingen van ouders die de cursus volgden:
“De héle cursus was een cadeautje!”
“Van radeloos naar meer zelfverzekerd”
“Onze dochter is opener en ondernemender”
“Mijn dochter vindt dat ik haar beter begrijp”
“Mijn zoon gaat met grote spongen vooruit. Zijn zelfbeeld is verbeterd”
Kosten Samen Sterk
De kosten voor de oudercursus bedragen € 500 per gezin. Dit omvat een intakegesprek, 8 bijeenkomsten en een werkboek.
Ontwikkeling Samen Sterk
Deze online cursus Samen Sterk is ontwikkeld in een samenwerking tussen GGZ Rivierduinen, Triple P Nederland en de Universiteit Leiden. In 2017 is binnen GGZ Rivierduinen kinderen en jeugd een project gestart met als doel om de behandeling van depressie bij tieners te verbeteren, door ouders meer te betrekken. Naast de reguliere behandeling voor tieners, werd de cursus Samen Sterk aan de ouders van deze tieners aangeboden. Het doel van de cursus Samen Sterk is enerzijds om ouders meer inzicht te geven in de problematiek van hun kind. Anderzijds om de onderlinge verhoudingen binnen het gezin te verbeteren door ouders handvatten te geven om beter met hun kinderen te kunnen communiceren. De cursus is op basis van feedback van ouders gedurende 3 jaar doorontwikkeld en geëvalueerd. De cursus bleek zo succesvol dat in 2020 besloten is om deze cursus beschikbaar te maken voor elke ouder in Nederland.
