Depressie herkennen
Een depressie bij tieners is niet altijd even gemakkelijk te herkennen. Sombere gedachtes zijn niet altijd aan de buitenkant te zien en een depressie bij tieners gaat gepaard met verschijnselen die tieners toch al vaak vertonen: geïrriteerd en ontstemd zijn of zelfs een vijandige opstelling, slecht tegen kritiek kunnen, zwart/wit-denken en/of huilbuien hebben. Vaak hebben deze tieners ook last van angsten, zoals faalangst of sociale angst. Als deze verschijnselen ernstig zijn en langer dan twee weken aanhouden is het belangrijk om hulp te zoeken. We zien vaak dat er te lang gewacht wordt met hulp zoeken. Het komt ook voor dat een kind onder vrienden wel vrolijk lijkt, maar vooral thuis somber en lusteloos is.
Oorzaken
Er is geen volledige duidelijkheid over de oorzaken en het ontstaan van depressie bij kinderen en jongeren. Vaak gaat het om een combinatie van lichamelijke factoren, psychologische- en sociale/omgevings factoren. Er kunnen erfelijke factoren in het spel zijn maar dat is zelden het hele verhaal. Depressiegevoelige tieners zijn al kwetsbaarder, bijvoorbeeld omdat ze faalangstig, perfectionistisch of verlegen zijn, of een verlies of andere nare ervaringen hebben meegemaakt. Depressie komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens.
Ondersteuning en hulp
Tieners zijn bezig hun identiteit en persoonlijkheid te vormen. Ze ontwikkelen eigen ideeën, eigen meningen, eigen plannen en ze willen graag zelfstandig en autonoom zijn. Ze hebben ruimte nodig en willen graag vrijheid. Voor ouders is het soms moeilijk om je kind los te laten en vertrouwen te hebben dat ze de juiste keuzes maken. Hun vrienden lijken het belangrijkst; ze zetten zich vaak af tegen het gezin en de ouders. Maar dat is niet het hele verhaal. Tieners hebben van hun ouders ook warmte, empathie, contact, betrokkenheid en ondersteuning nodig. Dit vraagt van ouders om contact te blijven maken, te blijven praten en vragen, en proberen geen kritiek te uiten. Maar niet tot het uiterste: duidelijk grenzen en regels zijn ook belangrijk. Daarnaast is het goed als ouders tieners de gelegenheid geven om dingen uit te proberen en ‘foute inschattingen’ niet meteen te veroordelen. In hun zoektocht is het voor tieners gezond dat niet alles meteen lukt; mislukkingen en tegenslag horen bij het opgroeien.
Werken aan harmonie
Een andere belangrijke insteek waarmee ouders een depressief kind kunnen helpen is ook dat de ouders goed voor zichzelf en hun eigen psychisch welzijn zorgen, en zorgen dat ze het samen goed hebben. Door goed voor jezelf te zorgen geef je een belangrijk voorbeeld aan je kind.
Meer informatie:
Websites over of voor kinderen & jongeren met een depressie:
- Onderzoek van de Universiteit van Leiden
- Kennisdossier depressie bij kinderen
- Depressie bij kinderen en jongeren
- Informatie over depressieve klachten voor en door mensen met depressieve ervaringen
- Informatie over depressie voor jongeren
- Informatie over depressie voor 16 tot 25 jarigen
- Special over depressie bij jongeren van de NOS
Websites over depressie:
Website over zelfmoordpreventie:
Website over zelfbeschadiging:
Boektips:
- Depressie bij kinderen, Yvonne Stikkelbroek
- Het puberende brein, Eveline Crone
- Het tienerbrein, Jelle Jolles
Artikelen:
- Artikel ‘Wat te doen als je kind depressief is’ (Libelle)
- Artikel in Tijdschrift voor Gedragstherapie: Samen Sterk, een groepsprogramma voor ouders van jongeren met een depressie
Videomateriaal: